Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi: Çevre Davalarına İlişkin Bilgi Notu

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde “sağlıklı çevre hakkı” yer almamaktadır. Ancak , çevreye verilen zarar ve çevresel risklerin ortaya çıkardığı risklerin  Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde güvence altına alınan bir dizi hakkın kullanımını zayıflatması nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) bir dizi başvuru yapılmıştır. AİHM bu başvurulara yönelik olarak verdiği kararları 2015 yılında Bir Bilgi Notunda bir araya getirerek bir içtihat havuzu oluşturma sürecine girmiştir.  Kısmi Gayri resmi çevirisi Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan Hakları Daire Başkanlığı tarafından yapılan Bilgi Notunda aşağıdaki başlıklar altında AİHM kararları yer almaktadır:

  • Yaşam Hakkı (AİHS, 2. Madde)
    • Tehlikeli endüstriyel faaliyetler
    • Zehirli Atıkların boşaltılması
    • Nükleer radyasyona maruz kalma
    • Sera gazı emisyonları
    • Endüstriyel emisyonlar ve sağlık
    • Doğal Afetler
    • Petrol Faaliyetleri
  • İnsanlıkdışı veya Aşağılayıcı Muamele Yasağı (AİHS 3. madde)
    • Cezaevinde pasif içicilik
  • Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (AİHS 5. Madde)
  • Adil yargılanma Hakkı (AİHS 6. Madde)
    • Mahkemeye Erişim
    • Nihai Yargı Kararının Uygulanmaması
  • Özel Hayata ve Aile Hayatına ve konutuna saygı hakkı (AİHS 8. Maddesi)
    • Arkeolojik Alanları Tehdit Eden Baraj İnşaatları
    • Çevresel riskler ve Bilgiye Erişim
    • Sera Gazı Emisyonları
    • Yüksek Gerilimli Elektrik Santralleri
    • Endüstriyel Kirlilik
    • Baz İstasyonları
    • Gürültü Kirliliği
    • Dizel araçların Emisyonları
    • Toprak ve Su Kirlenmesi
    • Kentsel Gelişme
    • Atık Toplama, yönetim, arıtma ve bertaraf etme
  • İfade özgürlüğü / Bilgi alma ve verme özgürlüğü (AİHS 10. Maddesi)
  • Etkili Başvuru Hakkı (AİHS 13. Maddesi)
  • Toplanma ve Örgütlenme Özgürlüğü (AİHS 11. Maddesi)
  • Mülkiyetin korunması (AİHS 1 No’lu Protokolü 1. Maddesi)