SLAPP Davaları (Halk Katılımına Karşı Stratejik Davalar) ve Çevre Çalıştayı 2-3 Aralık 2023

HALK KATILIMINA KARŞI STRATEJIK DAVALAR (SLAPP) VE ÇEVRE

ÇALIŞTAY
2-3 ARALIK 2023
ANKARA

Uluslararası Hukukçular Komisyonu (ICJ), Kapasite Geliştirme Derneği (KAGED) ve İnsan Hakları Ortak Platformu (IHOP), Avrupa Birliği tarafından desteklenen U-LEAD Projesi çerçevesinde çevrenin korunması için insan hakları hukukunun kullanılmasına ilişkin bir dizi çalışma yürütmektedir. Bu kapsamda Ankara’da 2-3 Aralık 2023 tarihlerinde ÇEVRE HUKUKUNDA SLAPP DAVALARINA VERİLEN YASAL CEVAPLAR’ı  konu alan bir çalıştay düzenlenecektir.
SLAPP (Halkın Katılımına Karşı Stratejik Davalar) davaları, ifade özgürlüğünü veya kamusal faaliyetlere katılımı sindirmek, taciz etmek veya susturmak için kullanılır. Bilindiği üzere, bu davalar genellikle yolsuzluk veya çevre tahribatından sorumlu tutulan şirketleri eleştiren kişi veya kuruluşları hedef almaktadır. SLAPP davaları, genellikle hedefe yasal ücretler ve kendilerini savunma stresi yükleyerek kamusal tartışmayı, muhalefeti veya eleştiriyi bastırır.
Çoğu yargı alanında SLAPP davaları en yaygın olarak hakaret, iftira veya karalama iddiaları ile ilişkilendirilmektedir. Gazeteciler, insan hakları savunucuları, çevre aktivistleri yanlış bilgi yaydıkları ve/veya şirketlerin, şirket sahiplerinin veya şirketlerle ilişkili politikacıların itibarına zarar verdikleri için dava edilirler. Bu davalar mahkemede her zaman başarılı olmayabilir, ancak yine de davalıyı pahalı yasal işlem tehdidi yoluyla susturma amacına ulaşabilirler.
Türkiye de bu yeni trendin istisnası değil. Ancak Türkiye’de insan hakları savunucularını ve çevre aktivistlerini susturmaya yönelik yasal girişimler farklı şekillerde olabilmektedir. SLAPP davalarının yanı sıra, internet sansürü ve ceza davaları da özgür tartışma ortamı için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Çevre aktivistleri, çevre hakları konusunda haber yapan gazeteciler ve hatta çevre tahribatından etkilenen halk, bu çok yönlü hukuki saldırının mağdurlarıdır. Bu nedenle, çevre hakları mücadelesine karşı açılan SLAPP davalarına ilişkin bu çalıştayın, çevre konusunda insan hakları hukukunun kullanımı açısından özel bir önem taşıdığı düşünülmektedir.
SLAPP davalarının ve anti-SLAPP yasalarının bir yargı alanından diğerine önemli ölçüde farklılık gösterebileceğini unutmamak gerekir. Bu nedenle, uluslararası insan hakları hukuku için çok yeni olan bu kavramın hem karşılaştırmalı hukuk hem de insan hakları hukuku açısından incelenmesi Türkiye’deki çevre hukuku uzmanları için faydalı olacaktır.
Çalıştay altı kapsamlı oturum şeklinde yapılandırılmıştır. İlk oturumda SLAPP davaları kavramı ve çevre davaları ile nasıl ilişkilendirilebileceği tartışılacaktır. İkinci oturumda, SLAPP davalarının farklı yargı alanlarındaki etkisi ve bu tür davaların kötüye kullanılmasını önlemek için geliştirilen yasal yöntemler incelenecektir. Üçüncü oturumda, SLAPP davalarına ilişkin uluslararası insan hakları hukukundaki gelişmeler sunulacaktır. Dördüncü oturumda, çevre hakları mücadelesinde SLAPP davalarına karşı geliştirilen yöntem ve araçlara genel bir bakış sunulacaktır. Beşinci oturumda Türk yargısında çevre aktivistlerini susturmak için
kullanılan SLAPP davaları ve diğer yöntemler tartışılacaktır. Altıncı ve son oturum, katılımcıların çevre hakları mücadelesini zayıflatmak için hukuku kötüye kullanma girişimleriyle nasıl mücadele edileceğini tartışacakları bir yuvarlak masa tartışması ve grup çalışması olacaktır.