Kadınlara Karşı Ayırımcılığın Ortadan Kaldırılması Komitesi

Genellikle kadınlar için uluslararası haklar bildirgesi olarak anılan Kadınlara Karşı Her Türlü Ayırımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW) BM Genel Kurulu tarafından 1979 yılında kabul edildi.

Bir başlangıç ve 30 maddeden oluşan bu Sözleşme kadınlara yönelik ayırımcılığın ne olduğunu tanımlar ve bu ayırımcılığın kaldırılmasına yönelik ulusal eylem için gündem (agenda) belirler. Sözleşme kadınlara karşı ayırımcılığı şöyle tarif eder:”kadınların medeni durumlarına bakılmaksızın ve kadın ile erkek eşitliğine dayalı olarak politik, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni ve diğer alanlardaki insan hakları ve temel özgürlüklerinin tanınmasını, kullanılmasını ve bunlardan yararlanılmasını engelleyen veya ortadan kaldıran veya bunu amaçlayan ve cinsiyete bağlı olarak yapılan herhangi bir ayrım, mahrumiyet veya kısıtlama anlamına gelecektir.”

Sözleşmenin kabulüyle, Devletler kadınlara karşı her türlü ayırımcılığın ortadan kaldırılması için bir takım önlemlerin alınması konusunda yükümlülük altına girerler. Bu yükümlülüklerin bazıları aşağıda sıralanmıştır:

Kadın ve erkek eşitliği prensibinin hukuk sistemlerine yerleştirilmesi, ayırımcılığa neden olan bütün yasaların kaldırılması ve kadınlara karşı ayırımcılığı yasaklayan yasaların kabul edilmesi;
Kadınları ayırımcılığa karşı etkili bir şekilde korumak amacıyla kurullar ve kamu kurumları kurmak ve
Kişiler, kurumlar ve şirketler tarafından kadınlara karşı ayırımcılık olarak sayılacak bütün eylemlerinin kaldırılmasını sağlamak.

Sözleşme oy kullanma hakkı ve seçimlere katılma, eğitim, sağlık ve işte çalışma dâhil kadınların siyasi ve kamu hayata eşit olarak katılımı ve eşit olarak fırsatlardan yararlanması için kadınlar ve erkekler arasında eşitliği sağlamaya yönelik gerekli olan temeli sağlamayı amaçlar. Kadınların kendilerine ait tüm insan haklarından ve temel özgürlüklerden yararlanabilmesi için Sözleşmeyi onaylamış olan Devletler, yasal ve geçici özel önlemlerin alınması dâhil tüm ilgili uygun önlemlerin alınacağı konusunda yurttaşlarına karşı yükümlülük üstlenirler.

Bu Sözleşme kadınların üreme haklarının olduğunu onaylayan ve kültür ve geleneklerin sosyal cinsiyetin rolünü ve aile ilişkilerini şekillendiren yönlendirici etmenler olduğunu belirleyen tek sözleşmedir. Sözleşme aynı zamanda kadınların kendileri ve çocukları için herhangi bir vatandaşlık alma haklarının olduğunu, bu vatandaşlığı koruma veya değiştirme haklarının olduğunu teyit eder. Sözleşmeci devletler de kadınların her türlü sömürülmesine ve kadın ticaretinde kullanılmasına karşı gerekli önlemleri alacaklarına dair anlaşmaya vardılar.

Düzenli raporlar:

Resmi ülke raporları

Sözleşmeyi onaylayan veya sonradan katılan ülkeler sözleşmenin gerekliliklerini kendi ülkelerinde uygulayacaklarına dair hukuken taahhüt altına girdiler. Bu ülkeler aynı zamanda en azından 4 yılda bir Sözleşmenin getirdiği sorumlulukları yerine getirdiklerine dair bir ulusal rapor sunmak zorundadırlar.

BM Kadınlara Karşı Ayrımcılığı Ortadan Kaldırılması Komitesinin Türkiye ile ilgili 6. dönemsel raporun ele alındığı oturumda Türkiye’ye sorduğu sorular için tıklayınız.
Komitenin 6. dönemsel raporun değerlendirilmesiyle hazırlanan sorun ve soruların yer aldığı listeye Türkiye tarafından verilen yanıtlar (21 Ocak 2010) için tıklayınız.
Alternatif raporlar
Özel Raportör
Komite’nin Genel tavsiyeleri
CEDAW Genel Tavsiyeler No.1: 1 No’lu Tavsiye Kararı
CEDAW Genel Tavsiyeler No.2: 2 No’lu Tavsiye Kararı
CEDAW Genel Tavsiyeler No.3: 3 No’lu Tavsiye Kararı
CEDAW Genel Tavsiyeler No.4: 4 No’lu Tavsiye Kararı
CEDAW Genel Tavsiyeler No.5: Geçici Özel Tedbirler
CEDAW Genel Tavsiyeler No.6: Etkin Ulusal Mekanizma ve Tanıtım
CEDAW Genel Tavsiyeler No.7: Kaynaklar
CEDAW Genel Tavsiyeler No.8: Sözleşmenin 8. Maddesinin Uygulanması
CEDAW Genel Tavsiyeler No.9: Kadınların durumuna ilişkin istatistiki veriler
CEDAW Genel Tavsiyeler No.10: Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesinin kabulün 10. yıldönümü
CEDAW Genel Tavsiyeler No.11: Rapor hazırlama yükümlülüğüne ilişkin teknik danışmanlık hizmetleri
CEDAW Genel Tavsiyeler No.12: Kadına Yönelik Şiddet
CEDAW Genel Tavsiyeler No.13: Eşit Değerdeki İşe Eşit Ücret İlkesi
CEDAW Genel Tavsiyeler No.14: Kadın sünneti
CEDAW Genel Tavsiyeler No.15: Edinilmiş Bağışık Yetmezliği Sendromunun (AIDS) önlenmesi ve kontrolüne yönelik ulusal stratejilerde kadınlara karşı ayrımcılığın önlemesi
CEDAW Genel Tavsiyeler No.16: Kırsal ve kentsel aile işletmelerinde ücretsiz kadın emeği
CEDAW Genel Tavsiyeler No.17: Kadınların ücretsiz ev içi f
aaliyetlerinin ölçümü ve niceliğinin belirlenmesi ve gayri safi milli hasılada dikkate alınması
CEDAW Genel Tavsiyeler No.18: Engelli kadınlar
CEDAW Genel Tavsiyeler No.19: Kadına yönelik şiddet
CEDAW Genel Tavsiyeler No.20: Sözleşmeye konulan çekinceler
CEDAW Genel Tavsiyeler No.21: Evlilikte ve aile içi ilişkilerde eşitlik
CEDAW Genel Tavsiyeler No.22: Sözleşmenin 10. Maddesinin değiştirilmesi
CEDAW Genel Tavsiyeler No.23: Madde 7 (politika ve kamu hayatı)
CEDAW Genel Tavsiyeler No.24: Madde 12 : Kadınlar ve Sağlık
CEDAW Genel Tavsiyeler No.25: Kadınlara Karşı Her Tür Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi’nin 4. Maddesinin 1. Paragrafında Yer Alan Geçici Özel Önlemler
CEDAW Genel Tavsiyeler No.26: Kadın Göçmen İşçiler
CEDAW Genel Tavsiyeler No.27: Yaşlı Kadınlar ve Hakların Korunması
CEDAW Genel Tavsiyeler No.28: 2. Madde Uyarınca Taraf Devletlerin En Temel Yükümlülükleri
CEDAW Genel Tavsiyelerinin tümünü bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız:
CEDAW Genel Tavsiyeleri (1 – 28)
(winrar, 287kb)