Van Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şubesi tarafından tutulurken uğradığı şiddet nedeniyle beyin kanaması geçirerek kaldırıldığı Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 31.05.2014 tarihinde hayatını kaybeden Afganistan vatandaşı 17 yaşındaki sığınmacı Lütfillah Tacik’in ölümü ile ilgili iddialar derhal soruşturulmalıdır.
Mevcut bilgilere göre, 2007 yılından bu yana tutulma koşullarında hayatını kaybedenlerden 28’inin yapılan soruşturmaları sırasında kamera kayıtlarının ortaya çıkmadığı tespit edilmiştir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına göre özgürlüğünden güvenlik güçlerince mahrum bırakılan bir kişinin alıkonulmadan önce herhangi bir sağlık sorunu yok ise, alıkonma anından sonra meydana gelen her türlü sağlık sorunu konusunda ispat yükümlülüğü devlete aittir. Bunun en önemli araçlarından birini görüntülü kamera kayıtları oluşturmaktadır.
Ancak Lütfillah Tacik’in ölümü ile ilgili olarak resmi makamların verdiği bilgi o sırada kameraların “ arızalı olduğu ve görüntü kaydetmediği”ne ilişkindir. Daha önce ülkenin farklı alıkonulma merkezlerinde gerçekleşen 28 ölümün tümünde aynı gerekçe ileri sürülerek görüntüler ortaya çıkarılmamıştır. Görüntü kayıtlarının ortaya çıkamamasının ana nedenlerinden birisi, bu konuda herhangi bir yasal düzenlemenin mevcut olmamasıdır.
Alıkonulma esnasında ve sonrasında gerçekleşen bu kadar çok ölüme rağmen sorgu esnasında kamera görüntülerinin bir zorunluluk olarak hukukuna dair yasal bir düzenlemenin yapılmamış olması, yasama organının da her bir ölümden sorumlu olduğu gerçeğini ortaya çıkarmaktadır. Bu yasa yokluğu aynı zamanda cezasızlığı da beraberinde getirmektedir.
Ayrıca, onaylanmasının üstünden 1,5 yıl geçmiş olmasına rağmen halen daha BM İşkenceyi Önleme Seçmeli Protokolü esaslarına dayalı bağımsız bir önleme ve izleme mekanizmasının oluşturulmamış olması da sorunun yaşanmasına ve derinleşmesine kaynaklık etmektedir.
Bu konuda bütün tarafların üzerlerine düşen yükümlülükleri yerine getirmesi, hızlı ve etkili bir soruştuma başlatması ve sorunun kaynaklarını ortadan kaldırıcı her türlü önlemi vakit geçirmeksizin almaya, davet ediyoruz.
İnsan Hakları Ortak Platformu:
• Helsinki Yurttaşlar Derneği
• İnsan Hakları Araştırmaları Derneği
• İnsan Hakları Derneği
• İnsan Hakları Gündemi Derneği
• Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi
Tunus Cd. 87/8 Kavaklıdere Ankara 06680 Türkiye Tel: +90 312 468 84 60 E-Posta:ihop@ihop.org.tr.