"İnsan Hakları İçin Diyalog Dergisi"nin 7. sayısı yayımlandı

Merhaba,

Planladığımız takvimi yakalamayı henüz başaramamış olsak da, İnsan Hakları İçin Diyalog’un 7. sayısıyla tekrar karşınızdayız.

Uzun ve her bakımdan sıcak bir yazı geride bıraktık. 12 Eylül günü yapılan halk oylamasına yönelik kampanyaların yaza damgasını vurduğunu söylemek yanlış olmaz herhalde. 12 Eylül Anayasası, yürürlüğe girmeyenleri de ekleyecek olursak, yirminci değişikliği yaşadı. TBMM’de onaylanan ve referanduma sunulan anayasa değişiklik paketi, daha çok insan hakları, demokratikleşme ve kısmen de geçmişle yüzleşme/hesaplaşma bağlamında çeşitli tartışmalara konu oldu. Bazı kesimler, yapılan değişiklikleri yetersiz bulmalarına karşın desteklemek gerektiğini söylerken, bazı çevreler, paketi, siyasi iktidarın yargıyı da kendi kontrolü altına alma girişimi olarak değerlendirerek toplumu hayır oyu vermeye çağırdılar. Tüm bunların dışında kalan ve esasen Kürtlerin öncülük ettiği bazı kesimler ise, paketin Kürt sorununun çözümüne dair herhangi bir düzenleme içermediği ve Kürtleri yok saydığı gerekçesiyle, sandığa gitmeme, halk oylamasını boykot etme kararı aldılar.

13 Eylül’den, yani referandumun ertesi gününden itibaren insan hakları savunucularının yeni girişimlerine ve birtakım etkinliklerine tanık olduk. Bunların en önemlileri arasında, 12 Eylül darbecileri hakkında yapılan suç duyuruları ve İnsan Hakları Ortak Platformu ile Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezinin ortaklaşa düzenledikleri “Hakikat ve İnsan Hakları” konulu eğitim seminerini özellikle not etmemiz gerekiyor. O yüzden biz de, bu sayımızda bu girişimlere ve etkinliklere genişçe yer verdik.

Bu çerçevede A. Murat Aytaç, Kavramlar bölümünde, Tanıl Bora, Ozan Erözden, Alev Özkazanç ve Kerem Altıparmak da Dosya’da, “Hakikat ve İnsan Hakları” meselesini ele alıyor.

Gündem’de, bir yandan 12 Eylül darbecilerine yönelik suç duyurusu girişimlerini, bir yandan da yeni kurulmuş bir düşünce kuruluşunun, Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü (DİSA)’nün yeni yayımlanan anadille ilgili “Dil Yarası” adlı çalışmasını dikkatlerinize sunuyoruz.
Bu bölümde, bunların dışında, KCK davası, AB İlerleme Raporu ve Van’daki Ahtamar adasında gerçekleştirilen ayine ilişkin haber-yorumlarımızın ilginizi çekeceğini umuyoruz.

Serdar Değirmencioğlu “O.S.’ye ne olacak? O.S. Çocuk mu, Yetişkin mi? Bebekten Katil, Çocuktan Asker mi?”; Tanıl Bora “Linç Kültürü Üzerine Birkaç Not”; Hüsnü Öndül “İnsan Haklarını Savunmak” ve Recep Kavuş da “Kayıplar Nerede?” yazılarıyla yaşadığımız çeşitli insan hakları sorunlarını Mercek altına alıyorlar.

Bir Kuruluş’un bu sayımızdaki konuğu, zorlu bir insan hakları mücadelesinde 20 yılı geride bırakan Türkiye İnsan Hakları Vakfı. İsmi adeta TİHV ile özdeşleşmiş olan Yavuz Önen’in kaleminden, sadece TİHV’nin kuruluşundan bugüne geçirdiği serüvenin özlü bir hikâyesini değil, aynı zamanda insan hakları mücadelesi açısından o yıllarda dünyanın ve Türkiye’nin ahvalinin bir özet tarihçesini de okumuş olacaksınız. Uluslararası İnsan Hakları Hareketi bölümünde ise, 2003 yılında Hollanda’da kurulmuş olan “Silahlı Çatışmaların Önlenmesi İçin Küresel İşbirliği” adlı ağı tanıtmaya çalışıyoruz.

İnsan Hakları ve Hukuk’ta yine AİHM ve diğer yargı kararlarından kısa haberler sunuyoruz. Bu sayıda Hüsnü Öndül, özellikle “etkili hukuk yolu”nu detaylıca ele alıyor. Uluslararası Mekanizmalar’da Feray Salman, BM İşkenceye Karşı Komite’yi incelerken, Vahap Coşkun, Rakamlarla İnsan Hakları bölümünde Anayasa’nın 42. maddesiyle, Lozan Andlaşması’nın 39. maddesini tartışıyor. Alternatif Kahramanlık Öyküleri’nde Funda Tosun diktatör Pinochet’in yargılanmasını sağlayan İspanyol Yargıç Balthazar Garzon’un cesaret veren öyküsünü anlatıyor.

Tarihte İnsan Hakları bölümünde Murat Toklucu, yine vakti zamanında insan haklarına dair bir seçkiyle bizleri geçmişe götürürken, Ezgi Koman bu kez 6-7 Eylül olaylarıyla bizleri bir kez daha yüzleştiriyor. Kültür ve Sanat Dünyasında İnsan Hakları bölümünde yedi ayrı ülkede özgürlük ve adalet mücadelesi veren yedi kadın aktivistle yapılan röportajlara dayanan “Seven” (Yedi) adlı oyunun Türkiye’de sahnelenişine ilişkin kısa bir haberimiz var. Salih Işık Bora ise ırkçılığı konu eden American History X adlı filmi tanıtıyor. Jacques Chevallier’in “Hukuk Devleti” ile Altuğ Akın ve yedi arkadaşı tarafından hazırlanan “Yeni Medyada Nefret Söylemi” kitapları ise bu sayının Raflardan bölümünü işgal ediyorlar.

Gelecek sayıda buluşmak üzere…

Yılmaz Ensaroğlu

Diyalog’un 7. sayısını bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız. (Pdf, 4.95 MB)

Diyalog dergisinin eski sayılarına (1-6) ulaşmak için tıklayınız.