Sudan, UCM Kararlarına Uymalıdır!

(18-21 Ağustos 2008 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenecek olan Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi’ne Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir’in katılımı hakkındadır)

18-21 Ağustos 2008 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenecek Türkiye-Afrika işbirliği zirvesine Sudan Cumhurbaşkanı Ömer El Beşir’in katılacağını basından öğrenmiş bulunuyoruz.

BM raporlarına göre, Sudan’ın batısında yer alan Darfur bölgesinde 2003 yılından beri, hükümet destekli milis gücü Cancavit’ler ve kabileler arasında çıkan çatışmalarda yüzbinden fazla sivil öldürülmüş, işkence görmüş, tecavüze uğramış ve milyonlarca insan zorla yerinden edilmiş durumdadır.

eurovision 2009 moskova

Sudan, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) kurucu statüsü olan Roma Statüsü’ne taraf olmamasına rağmen; Darfur hakkında, BM Güvenlik Konseyi’nin 2005 yılında verdiği bir kararla UCM’de soruşturma başlatılmıştır. 20 ay devam eden soruşturmanın ardından Mayıs 2007’de Ahmed Muhammed Harun (Sudan eski İçişleri Bakanı)‏ ve Ali Muhammed Ali Abdal Rahman (Ali Kushayb olarak da bilinen Cancavit lideri)‏ hakkında UCM tarafından tutuklama kararı çıkarılmıştır. Tutuklama kararları, Ağustos 2003 ve Mart 2004 tarihleri arasında Sudan Silahlı Güçleri ve Cancavitler tarafından gerçekleştirilen saldırılarda Batı Darfur’daki  Kodoom, Bindisi, Mukjar ve Arawala kasabaları ve çevresinde işlenen ve 1000 kişinin ölümüyle neticelenmiş suçlarla ilgilidir. Tutuklama kararları bugüne kadar infaz edilememiştir. Sudan hükümetinin UCM kararına uymayacağını ve UCM ile işbirliği yapmayacağını açıklaması karşısında, UCM savcısı bu konudaki raporunu ve şikayetini Aralık 2007’de BM Güvenlik Konseyi’ne sunmuştur.

 14 Temmuz 2008 tarihinde, UCM savcısı Luis-Moreno Ocampo, Sudan Cumhurbaşkanı Ömer El Beşir hakkında Dafur’da soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçu işlediği iddiası ile hazırlamış olduğu dosyayı mahkemeye sunmuş ve El Beşir hakkında tutuklama kararı çıkarılmasını talep etmiştir. Konuyla ilgili olarak mahkeme tarafından henüz bir karar verilmemiştir ve geçmiş uygulamalara bakıldığında bu kararın 1 ile 3 aylık süre zarfında verildiği görülmektedir.

Sudan, Savcılık makamının başvurusunun ardından, UCM’yi hiçbir şekilde tanımadığını, mahkeme ile işbirliği yapmayacağını açıklamıştır. Mahkeme önünde devam eden dosyada hakkında tutuklama kararı çıkarılan Ahmed Harun tutuklanmadığı gibi, halen Sudan’da “İnsani İşler Bakanı” olarak görev yapmaya devam etmektedir. Sudan hükümetinin tutuklama kararlarını uygulamayacağını açıklaması ve UCM ile işbirliği yapmaya yanaşmaması; dünyada soykırım, insanlığa karşı suç ve savaş suçlarının önlenmesi, bu ağır suçların faillerinin cezasız kalmaması konusunda yürütülen çabalar önünde çok ciddi bir engeldir.

Uluslararası Ceza Mahkemesi Koalisyonu olarak, Darfur’da yıllardır devam eden ve on binlerce insanın en temel hakkı olan yaşama hakkını elinden alan bu trajedinin son bulmasını istiyoruz. Dünya üzerinde uluslararası adaletin sağlanması ve cezasızlığın son bulması konusunda önemli bir kilometre taşı olan Uluslararası Ceza Mahkemesi kararlarının uygulanması konusunda Türk hükümetinin aktif çaba harcaması ve dış politikasını bunu gözeterek şekillendirmesi gereğine inanıyoruz. Türkiye’de gerçekleşecek Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesinde;

a)  Uluslararası toplantılarda her fırsatta Darfur sorununu dile getiren Sayın Cumhurbaşkanı, Sayın Başbakan ve yetkililer tarafından Tutuklama kararlarını yerine getirip, hakkında tutuklama kararı çıkarılan kişileri UCM’ye teslim etmesi konusunda Sudan Devlet Başkanı’na ve Sudan Hükümeti’ne gerekli telkin ve tavsiyelerde bulunulmasını,

b)  Uluslararası alanda yapılacak işbirliklerinde vicdani ve hukuki sorumlulukların altının çizilmesini ve UCM kararlarının uygulanması konusunda çaba harcanmasını,

c)  Uluslararası adaletin sağlanması ve insanlık vicdanını derinden etkilemiş vahim suçlarda cezasızlığın son bulması için Türkiye’nin Uluslararası Ceza Mahkemesi kurucu anlaşması olan Roma Statüsü’nün onaylamasını ve mahkemenin yargı yetkisini tanımasını talep ediyoruz.  12.08.2008

Uluslararası Ceza Mahkemesi Koalisyonu Üyeleri

Başkent Kadın Platformu

Diyarbakır Barosu

Helsinki Yurttaşlar Derneği

İnsan Hakları Derneği

İnsan Hakları Araştırmaları Derneği

İnsan Hakları Gündemi Derneği

MAZLUMDER

İzmir Kadın Dayanışma Derneği

Sarmaşık Yoksullukla Mücadele ve Sürdürülebilir kalkınma Derneği

Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı

Toplumsal Olayları Araştırma ve Yüzleşme Derneği

Türkiye İnsan Hakları Vakfı

Uluslararası Af Örgütü Türkiye Þubesi

www.ucmk.org.tr