İkinci Dünya Savaşı sonrası bloklar arası tırmanan Soğuk savaş, 1970’li yıllarda yerini nispi bir yumuşamaya bırakmıştır. Bu dönemde Helsinki’de, 15 Ocak 1973 tarihinde, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı düzenlenmiş ve nihai metninin 1 Ağustos 1975’te ortaya çıktığı ve 35 devletin imzaladığı Helsinki Nihai Senedi ortaya çıkmıştır. Senet, bir çok başka amacın yanında demokrasi ile insan haklarının temel alınmasına katkıda bulunmaya çalışacağını vaat etmiştir.

Başlangıçta Helsinki Nihai Senedi’nin ortaya koyduğu bir süreç olarak önce Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) diye ortaya çıkmış, 1991 yılında reel sosyalizmin dağılması ile birlikte adını Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) olarak değiştirmiştir.

AGİT’in temel kalkış noktası güvenliğin Nihai Senet’teki tanımlamasıyla üç farklı boyutu olduğunun kabulüdür. Bu üç farklı boyut siyasi-askeri, insani ve ekonomi-çevre olarak tanımlanmıştır. İşte güvenliğin insani boyutu için de AGİT çeşitli mekanizmalar oluşturmuştur. İnsani Boyut Mekanizması, Viyana Mekanizması ve Moskova Mekanizması olarak ikiye ayrılmaktadır. Viyana Mekanizması’yla taraf devletler, diğer taraf devletlerdeki insani boyuta ilişkin çeşitli sorular sorabiliyorken, Moskova Mekanizması’yla aynı taraf devletler, belirli insani boyut sorunlarının çözülmesi amacıyla, bağımsız uzmanlardan oluşan ad hoc heyetlerin kurulmasını isteyebilmektedirler. https://www.osce.org/